Sofie Krumsvik

Heim og små stiklingar

"Heim" - Ordet, for meg, rommar noko umogleg som eg tykkjer er vanskeleg å skildre.

Ein ser spor av det over alt. Facebook mødrer legg stolt ut bilete. Bilete av heimegrodde blomar og eit skilt som leser «Home sweet home» i overdriven amerikansk løkkjeskrift. Skiltet heng stolt i gangen og ungane må le litt når dei kjem heim på besøk. Eit ferskt «Løkka-kollektiv» fann eit heilt liknande skilt på bruktmarkedet. Dei ler høgt. Skiltet plasserast trygt på kommoden dei fann gratis på fortauet. Godt lent inntil ei potte med ein stikling. Den flytta inn saman med musikken frå innflyttingsfesten. «Home is where the people are» står det på skiltet, i kjent live, love, laugh stil.

Heim er det! Det er så viktig at det må seiast eksplisitt, anten det er glimt i auge eller ikkje.

Du beklagar febrilsk til di kjære mor i det du med uhell kallar byen du har flytta til heim. Enno det er fem år sidan du flytta derifrå, har du eigentleg berre ein heim. Du er trass alt skapt av fjord og fjell. Det betyr noko. Likevel skriv du til kollektiv-chatten at du gler deg sånn til å kome heim til dei. Haust blir til vår, og vår blir til haust. No skriv du «eg sakna sånn å kome heim til dåke!».

Du les lokalavisa kvar dag, og lurer på kvar ambulansen skal no, endå du ikkje veit kven naboen din er. Dei du les om i lokalavisa er frå andre bygdet enn deg, men du ser dei og kalla dei heime. Du helsar fint til han i kassa på den lokale sundagsopne Bunnprisen din. Spør så inderleg om dei kanskje kan ta inn «Hansa-julebrus» i år? Han vurderer det. «Gode kunder som deg får blomster på vei ut!» - dei får visst inn nye i morgon. Du set rosene fint opp i eit høgt Bulmers-glas. Det som ho eine stal frå den brune puben i fjor.

I litteraturen er «heim» eit symbol med tallause tydingar. Det verkar som at alle skal kome til botn i kva det faktisk vil seie å kome heim. Det er eit sånt spørsmål som liksom skal romme alt vi er og kan vere. Det er nesten litt urettferdig overfor eit ord med så få bokstavar. Kanskje er det til og med litt urettferdig overfor dei som ynskjer å kome til botn av det. Dersom heime er der hjartet er, så kan hjartet delast og splittast i tusen bitar. I tusen bitar som deretter plantast nett som små stiklingar i alle verdas krikar og krokar. Dei visnar og blomar i lys og mørke, utan at eg veit nok om verken liv eller plantar til å forklare deg kvifor.
Det er alt du lengtar til, og alt du lengtar frå! «Heim» er noko som tøyler deg, men også set deg fri. Når du er heime så må du kome deg vekk. Når du reiser lurer du på korleis tida kan ha gått så fort, og om du nokon gong vil vere heime igjen. Ein les om heim som kjærleik og familie. Om det å høyre til og det å vere framand. I ein dødsannonse har ein familie skrive «Du har reist heim». I ein annan står det «du har reist frå oss».

Det eg snakkar om er ikkje berre vestlandsmelankoli. «Hjem» er like mykje heim som «home», og det gjeld langt fleire språk enn eg har tilgang på. Heim skildrar deg, og avgrensar deg. Du veit aldri heilt om du kan velje det sjølv.
Ordet er så betydingstett at det er eit dikt i seg sjølv.

Heim.
Hjem.
Home.

Heim er kjærleik, lengsel, ro og uro. Heim er umogleg, men det er der vi høyrer til.